Bên cạnh một số người đang chạy khắp nơi để kiếm cây mật gấu, thì vẫn còn nhiều người còn mơ hồ, chưa rõ về loại cây, cũng như tác dụng mà cây thuốc này mang lại.
Để giúp mọi người hiểu rõ hơn, bài viết cây mật gấu chữa trị bệnh gì, tác dụng của lá mật gấu sẽ là lời giải đáp hay cho các bạn. Cùng theo dõi bài viết dưới đây nào!
Cây mật gấu là cây gì?
Cây mật gấu là thảo mộc được gọi với nhiều tên như: Hoàng liên ô rô, Mã hồ, hoàng chấp thảo, cỏ mật gấu, khê hoàng thảo, hùng đởm thảo, sơn hùng đảm, nhị rối vằn, đằng nha sọc, phong huyết thảo,… Tên khoa học của cây mật gấu là Isodon lophanthoides (D. Don) Hara, thuộc họ Hoa môi (Lamiaceae).
Cây mật gấu cao khoảng 4 – 6m, lá kép hình lông chim lẻ, mọc so le, dài 20 – 40 cm, mang 11 – 25 lá chét cứng không cuống, hình trái xoan hẹp, dài 6 – 10cm, rộng 2 – 4,5cm. Gốc tròn, đầu lá nhọn như gai, mép có răng nhọn, gân chính 3. Lá kèm nhọn như hai gai nhỏ, các cụm ho ở ngọn thân, mang nhiều hoa màu vàng nhạt. Lá đài 9, xếp thành 3 vòng; cánh ho 6, có tuyến ở gốc; nhị 6; bầu hình trụ. Quả thịt, hình trái xoan, đường kính khoảng 1cm, đầu quả có núm nhọn, khi chín màu xanh nâu, chứa 3 – 5 hạt. Mùa hoa: tháng 2 – 4, quả: tháng 5 – 6.
Ở Việt Nam, cây mật gấu mọc hoang, được tìm thấy ở một số tỉnh vùng núi cao mát như Cao Bằng, Lào Cai (Phan Si Pan), Lai Châu, Bắc Kạn, Lâm Đồng (Lang Bian)…. Ngoài ra, còn có ở nhiều nước châu Á như Trung Quốc, Nepal, Ấn Độ… Người ta dùng lá, thân, rễ và quả để làm thuốc. Thân và lá thu hái quanh năm, rửa sạch, phơi khô. Gỗ của thân và rễ có màu vàng nhạt.
Cây mật gấu có tác dụng gì?
Theo Đông y, cây mật gấu là vị thuốc có tính qui hàn vị đắng, gỗ và thân có màu vàng óng thường dùng xát lát hoặc ngâm rượu hoặc sắc thuốc uống. Cây mật gấu có nhiều công dụng rất tuyệt vời trong cuộc sống con người, là một vị thuốc quý mà từ xa xưa cha ông ta đã biết đến những tác dụng của nó trong việc chữa trị nhiều loại bệnh.
Trong cây mật gấu có chứa nhiều thành phần hóa học như: excisanin A, rabdoserrin A, 2α-hydroxyl-ursolic acid, ursolic acid, β-sitosterol, β-sitosterol glucoside, … Về tác dụng dược lý, ngoài các tác dụng chủ yếu là bảo vệ tế bào gan, lợi mật và kháng viêm, nghiên cứu trên động vật thí nghiệm còn cho thấy, các chất rabdoserrin A và excisanin A trong cây mật gấu có tác dụng ức chế nhất định đối với sự phát triển của tế bào ung thư, đặc biệt là ung thư tử cung.
Theo đông y, cây mật gấu có tác dụng thanh nhiệt, giải độc, tiêu viêm. Người ta thường dùng rễ thân sắc uống, hay phối hợp với các vị thuốc khác để chữa kiết lỵ, viêm ruột, tiêu chảy, viêm gan vàng da, mắt đau sưng đỏ, dùng lá hay quả sắc uống. Nó còn được dùng để chữa sốt cơn, ho lao, khạc ra máu, lưng gối yếu mỏi, chóng mặt, ù tai, mất ngủ..
✬ Ngoài ra, cây mật gấu còn có tác dụng rất tốt trong việc điều trị các triệu chứng về bệnh đau dạ dày, rối loạn tiêu hóa, đường ruột, đau nhức xương khớp, tê thấp, mát gan, phòng và chữa sỏi mật, giảm đau lưng, tăng cường sức khỏe, tiêu mỡ, viêm đại tràng, giã rượu béo phì.
Lá cây mật gấu có tác dụng chữa trị bệnh gì?
Lá cây mật gấu thân mềm, nhỏ, thuộc dạng bụi, để phân biệt với cây mật gấu miền Bắc, là thân gỗ. Ngoài ra nó còn có tên gọi khác là cây Săm gan, kim thất tai, cây lá đắng. Dược tính của của cây rất khả quan, tuy đắng nhưng hậu ngọt rất dễ chịu.
Lá cây mật gấu khi ăn rất đắng từ đó nhiều người cũng gọi là cây lá đắng, nhưng khi nuốt xong 1 lát thấy ngọt, uống nước thấy ngọt và rất mát, có nhiều ở các tỉnh miền Tây như: Đồng Tháp, Cần Thơ, Tiền Giang, … Cây vốn ưa ẩm nhưng không chịu được úng.
Theo nhiều nguồn tài liệu tổng hợp, thân và lá cây mật gấu đều dùng được, nhưng đa phần người dân dùng lá là chủ yếu bởi tính tiện lợi và tránh cây chết khi dùng thân của cây mật gấu. Mọi người có thể rửa sạch lá tươi để sử dụng hoặc phơi khô dùng dần.
Lá mật gấu còn đặc biệt điều trị các bệnh đau mắt đỏ, cao huyết áp, đái tháo đường, mỡ máu cao, viêm phổi, cổ họng sưng đau, viêm gan, viêm dạ dày tá tràng, bệnh trĩ sưng đau, đau thần kinh do phong thấp, đau sưng do trật đả, lưng xương đau buốt, vv…
Cách sử dụng cây mật gấu chữa bệnh hiệu quả
Sắc nước uống:
Cắt lát nhỏ, cho vào nồi đun sôi khoảng 15 phút, uống hàng ngày có tác dụng mát gan, giải độc và giã rượu. Việc sắc cây mật gấu làm nước uống vừa đơn giản lại có nhiều tác dụng vì vậy thiết nghĩ có thể phổ biến thành thức uống hàng ngày hơn nữa lại có lợi cho sức khỏe.
Ngâm rượu:
Cây mật gấu còn được dùng phổ biến để ngâm rượu. Cây này rửa sạch rồi chẻ nhỏ ra đủ kích cỡ lọt bình ngâm là được (bằng ngón tay), phơi khô, trước khi ngâm vào rượu trong bình mình có điều kiện rửa qua bằng rượu là tốt nhất, rượu ngâm sau 1 thời gian chuyển sang màu vàng tùy đậm đặc mà màu rượu vàng mức độ nào, tùy độ đặc mà người uống khi rót rượu từ bình ra khi uống có thể pha thêm rượu ở ngoài, điều trị các triệu chứng về rối loạn tiêu hoá, đường ruột, tê thấp, ngâm với rượu có tác dụng rất tốt.
Cách ngâm rượu cây mật gấu :
Chuẩn bị: tỷ lệ 2 lít rượu ngâm với 0.2 kg rễ (hoặc thân) cây mật gấu
Bước 1: Rễ (thân) cây mật gấu được rửa sạch, chẻ nhỏ sao cho có thể cho vừa bình ngâm rượu, đem phơi khô.
Bước 2: Cho rượu và rễ (thân) cây mật gấu vào trong bình ngâm, sau khoảng 15 ngày đến 1 tháng là có thể đem ra dùng được. Rượu có màu vàng rất đẹp, màu sắc đậm, nhạt tùy thuộc vào số tỷ lệ cây mật gấu trên số lượng rượu dùng để ngâm. Rượu uống có vị đắng, nhưng uống quen rất thích. Nếu rượu đậm quá có thể pha thêm rượu để dùng.
Hi vọng mang đến cho bạn đọc nhiều thông tin hữu ích về loại cây thuốc quý hiếm này. Hãy cùng chúng tôi khám phá những chuyên mục hay trong các bài viết tiếp theo nhé!
>>Thần dược để có được làn da trắng mịn như em bé với nha đam ngâm giấm táo
>>Vệ sinh máy giặt thế nào để tránh lây nhiễm nấm, bệnh...?
>>Chỉ cần 2 nguyên liệu này và 2 phút để triệt lông nách vĩnh viễn tại nhà
